‘Τώρα είναι απόκριες και χορεύουν κι οι γριές’. (Tora ine apokriës ke xorevoen ki i griës): ‘Het is nu Carnaval en zelfs de oude vrouwen dansen’. 

Door: Rania Tsalapatani

Met dit lied verwelkomen we Carnaval dat we nu al beginnen met de opening van het Triódio.

Dit is de periode van 3 weken voorafgaand aan Carnaval. Carnaval duurt twee weken feest en eindigt met de vasten op Asmaandag.

Triódio

Voor de Orthodoxe Kerk heeft de opening van het Triódio uiteraard een andere inbreng en betekenis. Voor haar is het een voorbereiding op de vastentijd die tenminste 40 dagen voor Pasen begint. 

De zeden en gewoonten zien er deze dagen echter heel anders uit. De ‘maskerades’ (verklede grappenmakers) verkleden zich in carnavalskostuums en gaan 's avonds de huizen langs en maken allerlei (meestal schuine) grappen.

Op hun beurt serveren de bewoners van het huis hen zoete drankjes en wat ze verder nog in huis hebben.

Fratzólia

Vooral in het verleden vulden de fratzólia, zoals we ze in Marathokámbos noemen, de straat en de huizen. Het zorgde voor gelach en vrolijkheid.

Ik moet zeggen dat de grove en obscene taal van de grappenmakers uiteindelijk tot liederen werden gemaakt, die op straat werden (en worden) gezongen. 

Uitgeperste citroenen

Mijn vader vertelde mij dat in de jaren ‘30 schillen van uitgeperste citroenen naar de verklede grappenmakers werden gegooid. Dat gebeurt nu natuurlijk niet meer.

Er vinden voorstellingen plaats en de kinderen komen verkleed naar school en spelen ‘oorlogje’ door het gooien van serpentines en confetti naar elkaar.

Tsabouna

Er is in deze dagen een grote rol weggelegd voor de tsabouna (Griekse doedelzak van geitenhuid) en de tsabouniarides (degenen die de doedelzak bespelen) die de schuine en obscene liedjes van carnaval begeleiden.

Vroeger, toen de verklede grappenmakers rondgingen in cafés en straten, ontstonden ook de carnavalsdansen.

Barbie

Tegenwoordig bestaat de vermomming van de kinderen uit kleren die Barbie of Batman voorstellen en wordt gekocht in winkels. Maar er wordt ook nog verkleed met oude kleren, pruiken, maskers en alles wat ze in de verkleedkist vinden. 

Satirische voorstelling

In mijn dorp organiseert de culturele vereniging van Marathokámbos op de 2e zondag van carnaval een satirische voorstelling die door zijn grootsheid voor veel plezier en gelach zorgt. 

Carnavalsoptocht

In Karlóvasi wordt er de afgelopen jaren een georganiseerde carnavalsoptocht georganiseerd met praalwagens en vermommingen als satire op de verschillende gebeurtenissen van de regio en het land en door veel mensen wordt bezocht. Dit bereikt een hoogtepunt op zondagavond.

Op veel plekken op Samos wordt de gewoonte van de ‘Kadis’ nieuw leven ingeblazen, een satirische rechtbank, die de verklede aanwezigen berecht, maar vooral ook mensen met hooggeplaatste posities, zoals de burgemeester, de locoburgemeester, de president, maar daarnaast ook gewone burgers natuurlijk.

Donderdag 7 maart is Tsiknopémpti voor de Grieken. Het is een oud gebruik dat er in elk huis een pan is voor tiganítes (Griekse gefrituurde deeg-pannenkoekjes), bourékia (gevulde fillodeeghapjes), pítes (hartige taarten) en wordt gebarbecued.

In veel buurten staan de psistária (barbecues) op straat en iedereen komt langs, pakt iets te eten en drinkt voornamelijk wijn.

Creatine

De laatste zondag is de ‘Zondag van Creatine’. De naam creatine komt van kréas (κρέας) is het oud-Griekse woord voor vlees.

Op deze dag wordt er vlees gegeten. Vanaf de volgende dag is vlees volgens de kerk verboden en eten we alleen kaas, eieren en vis tot de 2e zondag van carnaval. 

Vastentijd

Op Asmaandag (18 maart) begint de Orthodoxe vastentijd, waarin geen producten worden gegeten van dieren die bloed hebben (dus geen vlees, vis, eieren, kaas, boter en melk).

Sommige gelovigen vasten nog strenger door op doordeweekse dagen ook olie van het menu te schrappen.

Maar de maskerades gaan door met verkleden, feesten en spottende liederen.

Fijne Carnavalstijd!