socrates: ‘GEZEGEND DE CICADEN’


Kenmerkend

Wie kent het niet? Een kenmerkend geluid voor Samos: Tsji, tsji, tsji. Deze zangers van de Griekse zomer de hele dag in koor tot een half uur voor zonsondergang. Dan is het concert te einde. 

 

Het oude Griekenland had de cicade tot symbool van muziek en poëzie gemaakt; het was een van de attributen van Apollo.

 

Zangcicades

Zingend, koppig, ongepland, barst het plotseling uit zonder zijn oorsprong te kunnen achterhalen. Alleen mannetjes zijn muzikanten, met als enig doel om vrouwelijke cicaden te verleiden.

 

Ze hebben in hun buik een verbazingwekkend natuurlijk muziekinstrument, samengesteld uit twee cimbalen die echoën onder de herhaalde werking van twee krachtige spieren. 

 

Warmte

’s Morgens, zodra de zon haar warmte laat voelen, begint het weer. Vooral in dennenbomen/-bossen hoor je ze.

 

Het is de mannacicade of kraakcicade. Het is in zuidelijk Europa een van de bekendste zangcicades. Deze cicades kunnen zo’n 2,5 cm groot worden.

Foto: Cicade op een boom. Kenmerkend zijn de transparante vleugels. Foto: Wikipedia
Foto: Cicade op een boom. Kenmerkend zijn de transparante vleugels. Foto: Wikipedia

Boomwortels

Cicades hebben een bijzondere levenscyclus.  Ze leven als larve een jaar of zeven ondergronds, waar ze zich voeden met het sap uit boomwortels.

 

Na die lange tijd zijn ze eindelijk klaar om het daglicht te zien en klaar om te paren.

 

Maar eerst moet er nog een zwaar karwei geklaard worden, hun laatste metamorfose.

Foto: Insectenparadijs
Foto: Insectenparadijs

 

Schutkleur

Door een perfecte schutkleur vallen ze niet op wanneer ze op een tak of boomstam aan het “zingen” zijn.

 

Dat komt omdat hun vleugels doorzichtig zijn met bruine vlekken. Ook het lichaam is onopvallend gevlekt.

 

Krappe vel

Met hun poten klauwen ze zich vast aan een boomstam en wringen zich uit hun te krappe velletje.

 

In vol ornaat komen ze tevoorschijn met grote vleugels die zich langzaam ontvouwen. 

 

Trommelvel

Alleen de mannetjes zijn de muzikanten. Zij hebben een trommelvel dat gespannen is tussen vóór- en achterlijf aan de buikzijde.

 

Door het op en neer te bewegen ontstaat het klikkende geluid. ‘Gezegend de cicaden, wier vrouwen nooit spreken’, zei Socrates.

 

Lokken

De vrouwtjes laten zich gewillig lokken door het mannelijk gezang. Er wordt gepaard, eitjes gelegd en de larven verdwijnen vervolgens voor jaren onder de grond. 

 

Onverklaard

De cicade symboliseert de afwisseling van licht en duisternis, door zijn stilte in de nacht en zijn gezang in de hitte van de zon.

 

De verschillende gedragingen van de cicade zijn des te fascinerender dat ze lange tijd onverklaard zijn gebleven, en zelfs vandaag de dag blijft de biologie van cicaden mysterieus.

 

Herfst

Eind augustus is het concert ten einde. Af en toe hoor je nog een late artiest een slottoon geven van het twee maanden durende concert.

 

Dit betekent dat de herfst in aantocht is.