Technisch meesterwerk

De Eupalínos Tunnel bij Pythagórion is één van de grootste technische meesterwerken uit de oudheid.

Ongeveer 2500 jaar geleden werd het eiland Samos geregeerd door de beruchte tiran Polycrátis.

Samos was in die tijd een voorname zeemacht en kende daardoor grote economische en politieke welvaart.

Tempel van Hera

Polycrátis wilde dat wel aan de buitenwereld laten weten. Dat deed hij door het laten bouwen bijzondere werken.

Zo bouwde hij de Grote Tempel van Hera (de grootste van zijn tijd, met 115 zuilen), de zeewering van de haven, met een lengte van 360 meter en gebouwd op fundamenten op een diepte van 40 meter, de omtrek van de stad en het aquaduct van de oude stad Samos.

Watertransport

Eupalínos ontwierp en bouwde een systeem voor watertransport, via natuurlijke stroming, uit een bron die vrij ver van de stad lag.

De 1036 meter lange tunnel is een ondergronds aquaduct dat zo’n 2500 jaar geleden werd uitgehouwen in de harde kalksteen van de berg Kastro die boven het stadje uittorent. 

Het voorzag de oude stad van Pythagórion 1100 jaar van schoon water.

Twee kanten

Om tijd te winnen eiste Polycrátis dat Eupalínos aan twee kanten tegelijk zou beginnen.

Eupalínos maakte daarbij (als eerste) gebruik van wiskunde en geometrie: hij liet de plaats van de ingang en uitgang bepalen door landmeters, die grote bakken water gebruikten als waterpas. 

Verschil van decimeters

De methode van Eupalínos bleek behoorlijk nauwkeurig. Toen de twee ploegen elkaar na tien jaar graven in het midden troffen, was er slechts een verschil van enkele decimeters.

Het basisprincipe van Eupalínos wordt nog altijd gebruikt in de moderne tunnelbouw. De bouw van dit project was na ongeveer tien jaar klaar.

Een animatiefilmpje op YouTube laat zien hoe de tunnel werd gebouwd: https://youtu.be/CR8BIMxrorA

2400 meter

Het systeem vervoerde water van de bron naar de stad via kleipijpen over een afstand van 2.400 meter.

Het aquaduct functioneerde tot de 5e eeuw na Christus, maar werd toen verlaten, waarschijnlijk vanwege onderhoudsproblemen.

Werelderfgoed

De Eupalínos tunnel is onderdeel van de archeologische site van Pythagórion. Archeologen ontdekten het bouwwerk in 1882 en sinds 1992 staat het op de UNESCO-lijst van Werelderfgoed.

De zuidelijke ingang van de tunnel ligt op ongeveer 2 km van Pythagórion en is bereikbaar met de auto of te voet.